Numer 10
POSTNICA
Region: Podkarpacie
Pod nazwą „postnica” kryje się całkiem bogate danie. Jest to kasza pęczak gotowana z dodatkiem rodzynek oraz polskich suszonych owoców – najczęściej jabłek, gruszek i śliwek
Numer 9
MAKIEŁKI
Region: Wielkopolska
Ile wielkopolskich domów, tyle makiełek! Ten zimny deser wigilijny przyrządza się z masy makowej przełożonej lekkim pieczywem, makaronem lub kluskami, niekiedy dodatkowo zalanymi schłodzonym mlekiem.
Aby podkreślić odświętny charakter dania, krem z maku musi być bogaty – pełen orzechów, suszonych bakalii (również tych egzotycznych, jak figi czy morele), kandyzowanych cytrusów oraz rumu
Numer 8
PODHALAŃSKA KOŁATANKA
Region: Podhale
To ciekawe danie zawiera w sobie brukiew, która od niedawna wraca do gastronomicznych łask. Składa się z kaszy jęczmiennej, gotowanej brukwi, miodu i suszonych owoców – najczęściej śliwek. To propozycja potrawy na wigilię dla odważnych!
Numer 7
MIODNY KUCH
Region: Kaszuby
Choć nie wyobrażamy sobie wigilii bez piernika, podczas kolacji wigilijnej warto urozmaicić kartę deserów o miodny kuch. To kaszubskie ciasto na bazie tartej marchwi, które słodzi się miodem i bakaliami. Jego wierzch pokrywa się czekoladą lub dżemem i ozdabia orzechami włoskimi.
Numer 6
MOSKALE
Region: Podhale
Te popularne placki z ziemniaków pieczone na rozgrzanej płycie to przysmak wszystkich, którzy podróżują do Zakopanego. Tą tradycyjną potrawę wigilijną podaje się je najczęściej z pokruszonym serem owczym, czyli bryndzą.
Sposób wykonania moskali zależy od regionu Podhala. Najczęściej przyrządza się je z gotowanych ziemniaków, choć występują też w wersji ze startymi surowymi ziemniakami. Niektórzy dodają jajko, inni maślankę, jeszcze inni drożdże.
Numer 5
ZUPA Z BRZADU
Region: Kaszuby
Po kaszubsku brzad to suszone owoce – te tradycyjnie polskie, jak jabłka, gruszki, śliwki czy wiśnie. Na ich bazie powstaje wigilijna zupa. Suszone owoce gotuje się w wodzie z dodatkiem cukru i zagęszcza mąką (lub niekiedy, startymi ziemniakami). Zupę podaje się ze śmietaną i zacierkami lub makaronem.
Numer 4
SZCZODROKI
Region: Świętokrzyskie
Słodko-słone szczodroki to drożdżowe pieczywo o chrupiącej, złotobrązowej skórce w kształcie półksiężyca. Szczodroki powinny być obsypane makiem lub cukrem i mieć od 5 do 15 cm długości.
Same w sobie stanowią pyszny deser, ale współcześnie bywają uzupełnione nadzieniem z konfitur czy bakalii.
Numer 3
PRZEKŁADANIEC KRAKOWSKI
Region: Małopolska
Przekładaniec krakowski to pulchne ciasto drożdżowe z Małopolski. Od zwykłego drożdżowca różni się tym, że dzieli się je na cztery części – i przekłada masą orzechową oraz domowymi konfiturami. To świetna odmiana po tradycyjnym pierniku i makowcu.
Numer 2
MOCZKA
Region: Śląsk
Zwana dawniej nieapetycznie „bryją”, moczka to piernikowa zupa o konsystencji budyniu. W jej składzie można znaleźć suszone śliwki oraz inne ugotowane suszone owoce, takie jak jabłka czy gruszki. Po rozmoczeniu i zmiksowaniu składników, dodaje się do niej migdały, orzechy laskowe i rodzynki.
Niegdyś miała bardziej wytrawny charakter, gdyż do jej przyrządzenia stosowano wywar warzywny lub bulion rybny. Dziś ta tradycyjna na Śląsku potrawa wigilijna najczęściej przygotowywana jest z dodatkiem ciemnego piwa, dzięki któremu zyskuje dodatkowy słodki aromat.
Numer 1
ŚLISZKI
Region: Śląsk Opolski
Pod nazwą „śliszki” kryją się dwa rodzaje potraw wigilijnych. Pierwszy z nich pochodzi z rejonu Raciborza i kryje za sobą małe, słodkie bułeczki o podłużnym kształcie. Ich miękką konsystencję dopełnia nadzienie z maku oraz posypka przygotowana ze startego piernika. Podawane w formie rozety, stanowią zwieńczenie kolacji wigilijnej.
Częściej na Górnym Śląsku śliszkami nazywa się słodkie kluseczki z nadzieniem z twarogu. Podaje się je posypane cynamonem.